فلنج چیست؟
Flange یک اتصال مکانیکی بوده و به منظور اتصال دو سیستم لوله کشی به هم یا تجهیزات مختلف از جمله شیرآلات، پمپ ها یا مخزن ها استفاده می شود. این اتصال معمولاً به شکل یک حلقه دایره ای با یک یا چند پیچ و مهره در اطراف آن طراحی شده است فلنج یکی از قطعات سنگ شکن می باشد.
وظیفه اصلی فلنج این است که اتصال محکم و مطمئن بین دو قسمت یا تجهیزات مختلف اجزای یک سیستم لوله کشی را فراهم کنند. این اتصال می تواند به راحتی باز و بسته شده و امکان تعمیرات یا تعویض قطعات را فراهم کند.
انواع فلنج
در صنعت، انواع مختلفی از Flange برای اتصال لوله ها به کار می رود. این فلنج‌ها با توجه به نیازها و شرایط خاص طراحی شده اند. اطمینان از اتصال محکم و مطمئن در این نقاط بسیار حائز اهمیت است.
فلنج سطح ساده (Flat Face):
در این نوع، سطح برش ها صاف و بدون برآمدگی یا عمق است. این نوع فلنج برای شرایطی مناسب است که فشار و دما به اندازه ای هستند که از یک Flange با سطح ساده می توان استفاده کرد.فلنج سطح برجسته (Raised Face):
در این حالت، یک حلقه برجسته در اطراف سوراخ Flange قرار دارد که به عنوان یک پله به نام Raised Face شناخته می شوند. این ساختار باعث افزایش تماس بین دو Flange و افزایش محکمی اتصال می شود.فلنج نر و ماده (Male & Female):
این نوع فلنج دو قسمت دارد: یک قسمت با سطح مقطع برجسته (نر) و دیگری با سوراخی برای قرار گیری نر (ماده). این نوع Flange به خوبی برای اتصالاتی که نیاز به یک اتصال ضد نشت دارند، مناسب است.فلنج زبانه و شیاردار (Tongue & Groove Facing):
این نوع فلنج دارای یک زبانه (Tongue) در یک Flange و یک شیار (Groove) متناظر در فلنج مقابل است. این سیستم به خوبی جلوی نشتی را می گیرد و در شرایط با فشار بالا مورد استفاده قرار می گیرد.
کاربرد های فلنج
Flange در صنعت لوله کشی به عنوان اتصالات اساسی برای انجام تعداد زیادی از وظایف مورد استفاده قرار می گیرد. برخی از کاربردهای اصلی آنها عبارتند از:
- تغییر سایز و ابعاد لوله:
Flange به خوبی برای اتصال لوله های با ابعاد و سایزهای مختلف به یکدیگر استفاده می شود. این امکان را فراهم می کنند که لوله های مختلف با ابعاد یا اندازه های مختلف به یکدیگر متصل شوند. - اتصالات لوله به تجهیزات:
فلنج‌ها برای اتصال لوله ها به تجهیزات مانند پمپ ها، کمپرسورها، مبدل ها و سایر دستگاه ها استفاده می شوند. این اتصالات به سهولت امکان تعویض و نگهداری تجهیزات را فراهم می کنند. - تغییر متریال:
اگر نیاز به تغییر نوع یا متریال لوله باشد، Flange این امکان را فراهم می کند تا لوله های متفاوت با یکدیگر متصل شوند. این امکان اهمیت زیادی در صنایع مختلف دارد. - اتصال به شیر:
Flange به اتصال لوله ها به شیرها و دیگر اجزای سیستم کمک می کند. این اتصالات امکان اجرای تعمیرات و نگهداری را ساده تر می کنند. - اتصال به تجهیزات ابزار دقیق:
در صورت نیاز به اتصال لوله ها به تجهیزات ابزار دقیق مانند سنسورها یا دستگاه های کالیبره، Flange به عنوان واسطه، استفاده می شود. - اتصال به لوله و موارد جداسازی:
Flange امکان اتصال لوله ها را به گونه ای فراهم می کند که در صورت نیاز به جداسازی سریع و آسان، این امر انجام شود. این امکان برای تعمیرات و نگهداری ضروری است.
کلاس فلنج‌ها
در صنعت فلنج، کلاس ها بر اساس استانداردها و مشخصات خاصی تعیین می شوند. این کلاس ها به معنای تحمل فشار و دما در شرایط مختلف هستند. در زیر، توضیحی برای استانداردهای ASME B16.5، DIN و API آورده شده است:
- ASME B16.5:
کلاس های فلنج در استاندارد ASME B16.5 بر اساس فشار نامی (PN) و دمای کارکردی تعیین می شوند.
این استاندارد به طور معمول از کلاس های ۱۵۰، ۳۰۰، ۶۰۰، ۹۰۰، ۱۵۰۰ و ۲۵۰۰ برای Flange شفاف استفاده می کند.
ماکزیمم فشار بر حسب PSI تا حدود ۲.۴ برابر کلاس های این رده بندی متفاوت است. - DIN:
در استاندارد DIN، کلاس های فلنج بر اساس فشار نامی (PN) مشخص می شوند.
این استاندارد از کلاس های PN6، PN10، PN16، PN25، PN40، PN63، PN100، PN160 و PN250 برای Flange استفاده می کند.
فشار نامی به واحد بار (BAR) نشان داده می شود.
- API (6B, 6A, 6BX):
استاندارد API برای Flange استفاده شده در صنایع نفت و گاز مورد استفاده قرار می گیرد.
کلاس های فلنج در API معمولاً با اعداد مختلفی نمایش داده می شوند، مانند ۵۰۰۰، ۳۰۰۰، ۲۰۰۰، ۱۵۰۰۰ و ۱۰۰۰۰. این کلاس ها معمولاً به مقادیر فشار (PSI) متناظر با شرایط مختلف اشاره دارند.
مزایای فلنج‌ها
استفاده از روش اتصال به صورت فلنج در سیستم‌های لوله‌کشی مزایای زیادی دارد که این مزایا عبارتند از:
- سهولت نصب و تعمیرات:
اتصال به صورت فلنج امکان نصب و تعمیرات سریع و آسان را فراهم می‌کند. با داشتن Flange، می‌توان به سرعت لوله‌ها را متصل یا جدا و تجهیزات را تعویض کرد. - تعویض آسان تجهیزات:
با استفاده از Flange، تعویض تجهیزات مانند پمپ‌ها، شیرها و سایر دستگاه‌ها به سهولت امکان‌پذیر است. این امکان نگهداری و به‌روزرسانی سیستم‌ها آسان می کند. - کمترین نشتی:
با استفاده از Flange، احتمال نشتی به حداقل می‌رسد. اگر نصب و نگهداری به درستی انجام شود، Flange اتصالات محکم و بدون نشتی فراهم می‌کند. - چندگانگی در اندازه و انواع:
Flange در اندازه‌ها و اشکال مختلف موجود است و این امکان را فراهم می‌کند که به راحتی لوله‌ها با ابعاد و اندازه‌های مختلف به یکدیگر متصل شوند. - قابلیت جدا کردن سریع:
در صورت نیاز به جداسازی سریع لوله‌ها یا تجهیزات، Flange این امکان را فراهم می‌کند. این ویژگی در تعمیرات و نگهداری اهمیت زیادی دارد. - انعطاف در تغییرات:
با استفاده از Flange، امکان انجام تغییرات در سیستم لوله‌کشی به راحتی فراهم می‌شود. این انعطاف در تصمیم‌گیری ها و به‌روزرسانی ها، سرعت عمل را افزایش می دهد. - کارایی بالا در شرایط مختلف:
Flange به عنوان اتصال استاندارد در بسیاری از صنایع، از جمله نفت و گاز، شیمیایی، آب و فاضلاب و صنایع دیگر به خوبی عمل می‌کند و در شرایط مختلف کارایی بالایی دارد.
به طور کلی، روش اتصال به صورت فلنج به دلیل سهولت نصب، تعمیرات، انعطاف در تغییرات و کاهش احتمال نشتی در سیستم های لوله‌کشی بسیار مورد توجه است. اتصال به صورت فلنج مانند دستگاه های رزوه کاری میلگرد در سهولت کارهای صنعتی بسیار تاثیرگذار می باشد.
